ملکی: رابطه پژوهش با برنامه ریزی درسی یک ضرورت ذاتی است - وبسایت دانشجویی

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، نخستین جلسه شورای پژوهشی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با هدف آنالیز سرفصل های پژوهشی امسال و روش های دستیابی به پاسخ ها برگزار گردید.

در ابتدای این جلسه، علی محبی، معاون برنامه ریزی درسی و فراوری بسته های تربیت و یادگیری، ضمن تبریک ماه مبارک رمضان درباره نخستین جلسه شورای پژوهشی و برنامه ریزی آموزشی گفت: سازمان پژوهش و برنامه ریزی بر اساس قانون تشکیل آن، باید شورای پژوهشی داشته باشد، تمام ماموریت های سازمان باید پژوهش محور باشد و فعالیت های مربوط به این بخش را انجام دهد، این شورا به همین منظور شکل گرفت.

وی اضافه نمود: در این راستا به نتیجه رسیدیم که موضوعات پژوهشی مورد احتیاج را بر اساس اولویت ها و بر مبنای، برنامه های سازمان، سند تحول و برنامه سند ملی تعیین کنیم.

معاون برنامه ریزی درسی و فراوری بسته های تربیت و یادگیری توضیح داد: پس از آنالیز های اجرا شده توسط مسئولان و مروری که بر برنامه ششم توسعه و اسناد تحولی انجام شد، اولویت ها در 114 موضوع تعیین شده که در این جلسه به آنالیز آن خواهیم پرداخت البته ممکن است که تمام این موضوعات را در امسال نتوانیم انجام دهیم بنابراین آنچه که به تصویب برسد، به برنامه عملیاتی 1400 ملحق خواهد شد و بخشی هم که فعلا از توان ما خارج است، ممکن است برون سازمانی گردد.

محبی ادامه داد: بخشی از این اقدامات نیز با استفاده از ظرفیت رساله های دکترا و موسسات پژوهشی، انجام خواهد شد، البته این فرایند دارای یک راستا تعیین است و دانشگاه ها و افراد معتبر را شامل می گردد.

در ادامه حسن ملکی، معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، درباره فلسفه تشکیل این شورا شرح داد و گفت: در ابتدا باید این سوال مهم را مطرح کنیم که این شورا برای چه شکل گرفته است؟ در واقع تشکیل این شورا اقدام به یک کار عقب افتاده، قانونی و علمی است. همانطور که استحضار دارید، رابطه پژوهش با برنامه ریزی درسی، یک رابطه بدیهی است و هر چیزی که بدیهی شد احتیاج به استدلال ندارد.

وی اضافه نمود: بخش نگران کننده این است که امری بدیهی یعنی پرداختن به امور پژوهشی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که عنوان سازمان ما متکی بر پژوهش است. آن زمانی که عنوان این سازمان را در شروع انقلاب اسلامی، تغییر دادند، کاملا هوشیارانه و دقیق عمل کردند منتها هوشیاری موسسان با ناهوشمندی ادامه دهندگان خراب شده است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی توضیح داد: باید اذعان کرد که موسسان این سازمان هوشمند بوده اند اما متاسفانه ادامه دهندگان راه آنان، در این راستا غیر هوشمندانه عمل نموده اند البته قصد من فرد یا گروه خاصی نیست و با فرایند و سیر زمان کار دارم.

ملکی خاطر نشان کرد: رابطه پژوهش با برنامه ریزی درسی یک ضرورت ذاتی است، لذا چگونه می توان این امر ذاتی را کنار گذاشت؟ سوال این است که آیا برنامه ریزی درسی بدون پژوهش عقلانی است؟ برنامه ریزی درسی حتی برنامه ریزی آموزشی، چه در تولد، چه در حیات و فرایند و چه در پایان، محتاج پژوهش است منتها این موضوع در سازمان پژوهش مورد غفلت جدی قرار گرفته است. البته در بعضی برهه ها اقداماتی اجرا شده اما متاسفانه همان اقدامات نیز در یک زمان کوتاه دچار افول شده است. آنچه که من به عنوان مسئول سازمان بر آن دغدغه دارم و امیدوارم که با این شورای پژوهشی جبران کنم، این است که پشتیبانی پژوهشی را به شکل کاربردی و بنیادی داشته باشیم.

وی بر لزوم اجرای پژوهش های کاربردی تاکید نمود و گفت: پژوهش های ما باید متصل به برنامه ریزی درسی باشد بنابراین هر پژوهشی به درد کار ما نمی خورد. پژوهش به برنامه ریزی درسی مشروعیت می دهد و در ادامه برنامه ریزی به تالیف مشروعیت می بخشد به همین خاطر ما به دنبال زنده کردن این بخش هستیم.

معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: همانطور که می بینید، کار پژوهش هم مبنای قانونی و هم عقلانی دارد به همین خاطر ما نمی خواهیم بیش از این شاهد این خلاء ساختاری یا نرم افزاری باشیم به همین دلیل نیز، شورای پژوهش شکل گرفت، بنابراین ضروری است که یک ترسیم مسئله مدارانه در بدو امر داشته باشیم.

در ادامه قدسی اختر نیز تشکیل این شورا را مبارک خواند و درباره فرایند شکل گیری عناوین پژوهشی و فرایند اجرایی آن شرح داد.

محمد علوی تبار معاون توسعه منابع و پشتیبانی سازمان نیز نظرات و پیشنهادتی را در مورد فعالیت این شورا ارائه کرد.

افشار بهمنی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی درسی و فراوری بسته های تربیت و یادگیری آموزش فنی و حرفه ای و کاردانش نیز در ادامه گفت: یکی از اصلی ترین دلایل حل نشدن مسائل بخش فنی حرفه ای و کاردانش ضعف در پژوهش ها طی 10 سال گذشته است. در شاخه فنی و حرفه ای سال 94، تمام رویکرد این بخش را مبتنی بر شایستگی تغییر دادیم که مبنای آن طرح پژوهشی بود که سازمان سفارش داد. به نظر من وجود چنین شورایی می تواند بر کیفیت بخشی به این پژوهش ها یاری کند و این اتفاقی مبارک است.

محمد ابراهیم محمدی، مدیر کل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نیز، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این جلسه گفت: گاهی پژوهش ها از موضوعیت ها خارج و وقتی وارد عمل می گردد که دیگر فایده ای ندارد. یعنی گاهی فرایندهای رفت و برگشت باعث می گردد که زمان مورد نظر از بین برود. بنابراین باید به مولفه های مختلفی مانند احتیاج، محل اطلاع، کارآمدی و زمان آن توجه کنیم. طرح این سوالات می تواند به بهبود استفاده از پژوهش ها بیانجامد. باید در بحث پژوهش ها سفارشی کار نکنیم و با نگاهی سوگیرانه وارد پژوهش نشویم بنابراین باید بی طرفی در پژوهش محرز باشد تا هر آنچه به دست آمد محل اجرا باشد.

حسن مظاهری، دبیر شورای هماهنگی علمی سازمان نیز در این جلسه گفت: سازمان در حال تدوین برنامه های تحولی است و چقدر خوب است که شورای پژوهشی را نیز با این نگاه دنبال کنیم. لذا اگر بتوانیم از پژوهش های مرتبط در سایر سازمان های استفاده کنیم امر بسیار خوبی است و می تواند کار ما را تسریع کند.

وی اضافه نمود: روش های فراتحلیل نیز از جمله مواردی است که می تواند به پاسخ مسئله ها یاری کند و ما می توانیم با همکاری دانشگاه ها به آن دست پیدا کنیم. به طور حتم نتایج پژوهش ها قطعا کاربردی است بنابراین ما می توانیم پژوهش های طولانی را در قالب گزارش های سیاستی و کاربردی به مدیران ارائه کنیم تا به استفاده آسان از نتایج تحقیقات بیانجامد. توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس نیز از دیگر نکاتی است که می تواند به ما یاری کند که دانش آموزان را نیز وارد این عرصه کنیم.

حسن ملکی نیز در این بخش گفت: یکی از کارهایی که باید شورای پژوهشی انجام دهد، سیاستگذاری برای صیانت و ارتقای صندلی علمی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است. این شورا باید برای ارتقای اعضای هیات علمی نیز کوشش کند زیرا افراد این سازمان باید بدرخشند. باید درباره چرایی مباحث در این شورا بحث کنیم و راهکارهای لازم را به دست آوریم.

وی ادامه داد: برگزاری نشست های علمی پژوهش محور و ارتباط با پژوهشگاه ها باید در برنامه کاری این شورا قرار گیرد. متاسفانه ارتباط ما با دانش آموزان در بعد پژوهشی بسیار ضعیف است بنابراین باید در این بخش نیز اقداماتی انجام گردد البته اقداماتی نیز در شاخه دیگری اجرا شده است.

علوی مقدم نیز در ادامه این جلسه اعلام کرد: یکی از خلاهای مهم سازمان همین مسئله پژوهش بود بنابراین برگزاری چنین شورایی جای تشکر و خوشحالی دارد. باید در این راستا به پژوهش های کاربردی توجه کنیم تا نتیجه آنها منجر به حل یکی از مسائل سازمانی گردد و کاملا مبتنی بر احتیاجهای سازمان باشد. به عنوان مثال همین بحث های ارزشیابی که در جلسه اشاره شد، بسیار مهم است.

حسین سوزنچی، سرپرست دفتر تألیف کتاب های درسی آموزش عمومی و متوسطه نظری نیز اعلام کرد: به نظر من صندلی شورا را در بدو امر درست تعیین کنیم زیرا شورا باید جهت دهی و سیاست گذاری کند نه اینکه خود وارد عمل گردد. در واقع باید مراقب ساختارهای موازی باشیم زیرا تکثر در مسئولیت ها و وظایف یک آفت به شمار می آید.