تصاویر عجیب از ورود فاضلاب به دریا در بندرعباس - وبسایت دانشجویی

به گزارش صبح ساحل، مشکل ورود فاضلاب شهر بندرعباس به دریا، بحث دیروز و امروز نیست. سال هاست که روزانه انبوهی از فاضلاب روانه دریا می گردد، اما مسئولان توپ را در زمین یکدیگر می اندازند و از زیر مسئولیت خود در قبال این معضل مهم شانه خالی می نمایند. دریا، اما روز به روز آلوده تر می گردد. دریایی که با هویت مردم بندرعباس آمیخته شده است و حالا آن ها محکوم به تماشای مرگ تدریجی قسمتی از هویت خود هستند. با ادامه این فرایند معین نیست که در آینده سهم بچه ها ما از دریا چیزی بیشتر از یک گندآب عظیم باشد یا نه.

جدال بر سر کیفیت پساب تصفیه خانه

باوجود اینکه کارشناسان و متخصصان مختلف و فعالان محیط زیست بر استاندارد نبودن کیفیت پساب تصفیه خانه بندرعباس اتفاق نظر دارند، اما مدیرعامل آب وفاضلاب هرمزگان بار ها این موضوع را تکذیب نموده است.

علا امیریان نژاد، معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب هرمزگان تاکید می نماید که تصفیه فیزیکی فاضلاب شهری به طور کامل و تصفیه شیمیایی و بیولوژیکی هم در حد مطلوب انجام می گردد. چنان چه گفته شد سازمان حفاظت از محیط زیست نظر دیگری دارد.

مریم سلیمی نژاد، رییس اداره مرکز سنجش این سازمان در مورد کیفیت پساب خروجی فاضلاب می گوید: در بیشتر مواقع آلودگی میکروبی پساب تصفیه خانه بندرعباس بیش از حد مجاز و گاهی تا سه برابر حد استاندارد بوده است. راستی آزمایی و اثبات این موضوع چندان سخت و غیرممکن نیست. کافی است شورای شهر بندرعباس با تشکیل یک کمیته حقیقت یاب با همکاری محیط زیست به آنالیز و اثبات موضوع بپردازند یا یک کمیسیون تحقیق با همکاری استانداری برای سنجش آلودگی پساب خروجی از تصفیه خانه بندرعباس تشکیل گردد تا تکلیف این موضوع یک بار برای همواره معین گردد و به نتیجه برسد.

علاوه بر فاضلاب شهری در مورد فاضلاب صنایع و نظارت بر تصفیه اصولی این فاضلاب هم، اما و اگر هایی وجود دارد. گفته می گردد گاهی بارش باران و سرریز شدن مخازن، ایجاد شکستگی یا حتی تخلیه تعمدی و پنهانی ممکن است باعث ورود فاضلاب صنعتی به دریا گردد. در هر صورت هرکدام از این آلودگی ها می تواند تاثیرات زیست محیطی جبران ناپذیری نظیر آلودگی آبزیان و حتی مرگ ومیر آن ها را به دنبال داشته باشد و احتیاجمند نظارت جدی و دقیق است.

سازمان محیط زیست مدعی است که در مقابل تخلفات حوزه آب وفاضلاب برخورد فعالی داشته است. سلیمی نژاد در شرح این مورد می گوید: تا به امروز علاوه بر صدور اخطاریه های متعدد، پیگیری های جدی قضایی و حقوقی برای برخورد با متخلفان صورت گرفته است، اما برطرف این مشکل احتیاجمند همکاری دستگاه های مختلف است.

مشکل اصلی، فاضلاب شور است

اجرای طرح شبکه فاضلاب بندرعباس از سال 1373 شروع شد. با این حال هنوز در بعضی محلات، فاضلاب خانگی به سمت خور ها سرازیر می گردد و به وسیله آن ها به دریا می ریزد. از طرفی با پیشرفت تکنولوژی، امکانات و تجهیزات شبکه فاضلاب هم قدیمی و فرسوده شدند و به نظر می رسد این تجهیزات دیگر جوابگوی احتیاج بندرعباس نیستند.

باوجود اینکه کارشناسان و متخصصان آب و فاضلاب معتقدند که قدیمی بودن ساختار لوله ها و تجهیزات موجب ایجاد نشتی در لوله های جمع آوری فاضلاب شده است، اما شرکت آب وفاضلاب هرمزگان آن را تکذیب می نماید.

یکی از متخصصان این حوزه که نمی خواهد نامش فاش گردد در مورد این موضوع می گوید: این لوله های قدیمی از جنس بتن هستند و همین موضوع باعث نشتی درون این لوله ها می گردد. درصورتی که با پیشرفت تکنولوژی از لوله های GRP و لوله های از جنس پلی اتیلن در سیستم جمع آوری فاضلاب استفاده می گردد که سیستم فاضلاب بندرعباس فاقد این تکنولوژی است.

او می گوید که در مناطق ساحلی به دلیل این که آب دریا روی این لوله های فاضلاب را می پوشاند، این آب به راحتی درون لوله ها نشت می نماید. همین موضوع هم باعث می گردد آب دریا وارد سیستم فاضلاب گردد و بخش عمده ای از حجم فاضلاب را به خود اختصاص دهد. در چنین شرایطی ما با یک فاضلاب بسیارشور روبرو هستیم که در مراحل تصفیه، مشکل ساز خواهدشد.

در مراحل تصفیه بیولوژیکی از میکروارگانیسم هایی در تصفیه آب استفاده می گردد که برای آب شور طراحی نشده اند. این متخصص معتقد است: فاضلاب بندرعباس حدود دو یا سه برابر از بقیه شهر ها شورتر است. این در حالی است که معاون بهره برداری و توسعه فاضلاب هرمزگان می گوید: لوله های فرسوده با شوری سنجی شناسایی شده اند و تا به امروز بخشی از آن ترمیم شده است.

متخصصان و اساتید این رشته معتقدند مشکل اصلی فقدان یک برنامه علمی و تحقیقاتی برای آنالیز تصفیه فاضلاب به طور اختصاصی در شهر بندرعباس است. چرا که شرکت آب وفاضلاب تحقیق جامع و مستندی برای سازگارکردن میکروب های مربوط به تصفیه فاضلاب با شرایط فاضلاب بندرعباس و شوری این پساب انجام نداده است و اگر تحقیقی صورت گرفته است به اندازه کافی علمی و دقیق نبوده است.

انتها نامعین فروش پساب

داستان فروش پساب تصفیه خانه بندرعباس هم داستان ادامه دار و البته ناتمامی است که هنوز به انتها نرسیده است. اولین قرارداد فروش پساب به صنایع سال 94 با سروصدا و تبلیغات گسترده منعقد شد. حال با گذشت 5 سال از انعقاد این قرارداد هنوز هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نداده است. این پساب قرار بود برای آبیاری فضای سبز و تامین آب صنایع غرب بندرعباس مورداستفاده قرار گیرد.

متولی این امر هم شرکت ژرف کار جم بود. شرکتی که کیانوش جهانبخش، عضو شورای شهر بندرعباس تیرماه امسال در مورد آن گفته بود: بیشتر قرارداد های این شرکت در سطح کشور خلع شده یا بلاتکلیف و بی انتها مانده است. در سایت سازمان برنامه و بودجه هم صلاحیت این شرکت رد شده است و این شرکت حق هیچ گونه فعالیتی را تا سال 1401 ندارد.

چند روز پیش باز هم مدیرعامل منطقه ویژه مالی خلیج فارس بیان کرد که پروژه انتقال و خرید پساب فاضلاب تا مرحله انعقاد قرارداد پیش رفته است. این چندمین بار در سال های اخیر است که وعده و وعید های مختلفی از جانب مسئولان مختلف در مورد این پروژه منتشر می گردد. عده ای بر این باورند که این وعده و وعید ها نوعی شوآف و نمایش تبلیغاتی است که نتیجه فشار های مردم و فعالان زیست محیطی بوده است.

مدعی العموم ورود کند

مشکل فاضلاب سال هاست که علاوه بر هرمزگان، گریبان گیر دیگر شهر های ساحلی ایران نظیر استان بوشهر، خوزستان و سیستان وبلوچستان هم هست. در حالی که در کشور های حوزه خلیج فارس مانند امارات، کیفیت آب تصفیه شده به قدری بالاست که از آن در صنایع لبنی استفاده می گردد. باید توجه کرد که اجرای این تکنیک ها در بندرعباس علاوه بر بودجه احتیاجمند مدیریت اجرایی صحیح هم است.

ورود حجم زیادی از فاضلاب به دریا، سواحل بندرعباس را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. مسئولان بهداشت استان به کرات در مورد آلودگی این سواحل و بروز بیماری های پوستی و روده ای در صورت تماس با آب این سواحل هشدار داده اند. باوجود اهمیت این موضوع و لزوم معین کردن نقاط آلوده سواحل با نصب پرچم ها و تابلو های هشدار، اما آن طور که از شواهد امر پیداست تا به امروز اقدامی از جانب شهرداری بندرعباس برای نصب این تابلو ها انجام نشده است.

پای مسائل فاضلاب بندرعباس حتی به مراجع قضایی هم کشیده شد و دی ماه سال 97 رییس کل وقت دادگستری هرمزگان برای ساماندهی سواحل و جلوگیری از ورود فاضلاب به دریا ضرب الاجل 2 ماهه معین نموده بود. حالا و بعد از گذشت حدود دو سال از زمان معین این ضرب الاجل هم چنان همین آش و همین کاسه است.

کیانوش جهانبخش، عضو شورای شهر بندرعباس که سال 94 در اعتراض به ورود فاضلاب به دریا و طی یک حرکت نمادین مقابل لوله فاضلاب نهاده شد، اخیرا در جلسه شورای شهرگفته بود: من از مدعی العموم انتظار دارم به موضوع فاضلاب بندرعباس ورود کند. اکنون هم کاربران فضای مجازی در ادامه هشتگ بندرعباس من کجاست با راه اندازی کمپینی به نام کمپین نجات خلیج فارس مخالفت خود با ورود هرگونه آلودگی و به طور معین فاضلاب به خلیج فارس را بیان کردند. تا به امروز حدود 2000 نفر در این کارزار امضای خود را ثبت نموده اند. این کاربران امیدوارند به وسیله این کارزار بتوانند قدمی هرچند کوچک برای نجات دریایی بردارند که سهم آینده بچه ها ماست.

طبق گفته سازمان حفاظت از محیط زیست، روزانه بیش از 90 هزار مترمکعب فاضلاب وارد دریای خلیج فارس می گردد. این یعنی اگر استادیوم خلیج فارس بندرعباس را پر از فاضلاب کنیم، فقط در عرض 4 روز حجمی از فاضلاب به اندازه این استادیوم عظیم وارد دریا می گردد.